Mijn zoons spelen OSM: Online Soccer Manager. Voor wie het niet kent: een spel dat je vooral op je telefoon speelt, en waarin je een steeds sterker team ontwikkelt door spelers te kopen, te trainen, ervaring op te laten doen in wedstrijden, en weer te verkopen. Het is een management-simulatie, niet een actiespel. Daar moest ik aan denken toen ik vorige week in discussie raakte met de directeur van een adviesbedrijf. Hij zei: “Onze mensen zijn ons kapitaal.” Ik was geïntrigeerd. Er zijn dus nog mensen die in die stelling geloven?
Een korte zoektocht in jaarverslagen van grote organisaties laat zien dat er nog veel gerenommeerde dienstverleners zijn die hun mensen zien als hun kapitaal. Een wonderlijke gedachte, want in de meeste organisaties hebben de mensen die er werken helemaal niet de eigenschappen van “kapitaal”. Buiten de voetballerij worden werknemers zelden verhandeld. En tenzij je ze onmenselijk afbeult kun je van je medewerkers toch ook moeilijk zeggen dat je op ze afschrijft. Integendeel, met een beetje aandacht worden veel medewerkers juist meer waard voor je onderneming.
Als je als professionele dienstverlener zegt dat je mensen je kapitaal zijn, dan hoop ik dat je een unieke wervingsvaardigheid hebt, en een unieke manier om de waarde van je medewerkers te verzilveren als ze vertrekken.
De realiteit is namelijk dat de meeste professionele organisaties worden bevolkt door passanten. Dat geldt zeker voor de meeste adviesbureaus, accountants en advocatenkantoren: medewerkers komen om ergens tegelijkertijd een concrete bijdrage te leveren en iets te leren. En ze komen om hun carrière te versnellen en daarna elders aan de slag te gaan. Slechts een minderheid blijft zitten.
Dat gold misschien vroeger niet voor academische omgevingen zoals onderzoeksinstellingen en ziekenhuizen. In beide werelden waren er vroeger grote verwachtingen van de kwaliteit van het individu; de beste onderzoekers, de beste dokters kwamen uiteindelijk bovendrijven en bepaalden daarmee de relevantie van hun instituut. Maar ook in die werelden worden medewerkers mobieler, waardoor de instituten kwetsbaarder zijn geworden voor hun vertrek.
In professionele organisaties die hun bedrijfsmodel op orde hebben zijn de medewerkers dus niet het kapitaal. Het kapitaal, dat is het continu verbeterde proces van aantrekken, ontwikkelen en naar boven of naar buiten begeleiden van medewerkers. Dàt is wat succesvolle professionele organisaties succesvol houdt terwijl elk jaar een groot deel van hun medewerkers vertrekt – en niet alleen de zwakste. Een beetje consultancybureau kan prima tegen een paar regretted losses. Natuurlijk loopt soms zelfs met het vroegtijdige vertrek van een succesvolle partner een hoop kennis, klantnetwerk en ervaring de deur uit, maar een beetje bureau kan dat hebben. It happens all the time.
Als je gelooft dat je medewerkers je kapitaal vormen maar je hebt geen uitgewerkt, professioneel, geïnstitutionaliseerd proces, kortweg geen cultuur, voor het aantrekken, ontwikkelen en promoveren van medewerkers – tja, dan hoop ik dat je een paar heel goede mensen in je organisatie hebt die uniek gekwalificeerd zijn en die nog vele jaren bij je blijven.
Ben je daar niet zo zeker van, dan moeten we eens praten.
